Fragmenty mojego świata...

Fragmenty mojego świata...
stat4u

UWAGA

Źródła fotografii ; archiwum rodzinne, zdjęcia własne oraz zdjęcia użyczone mi przez znajomych; Annę, Kurta Mazura, współtowarzyszy moich eskapad : gorzowskiego fotoreportera Bogusława Sacharczuka (bs) , Mariusza oraz brata Toma; wszystkie publikuję na blogu za ich wiedzą i zgodą i zawsze są przeze mnie podpisane! Korzystam także ze zdjęć umieszczonych w Wikipedii i publikuję je z zachowaniem Licencji.

czwartek, 15 listopada 2012

Klejnot Pomorza; Stargard

Stargard ( do końca 2015 roku Szczeciński) to jedno z najstarszych miast w Polsce, położone w województwie zachodniopomorskim, na Równinie Pyrzycko - Stargardzkiej, nad rzeką Iną, zaledwie 35 km. od Szczecina.

Początki istnienia osadnictwa datuje się na VI wiek. Prawa miejskie gród uzyskał jednak dopiero w Średniowieczu, w 1243 roku. Rozwojowi miasta sprzyjało położenie przy krzyżujących się szlakach handlowych Więcej nt. historii - KLIK

Mimo licznych kataklizmów i zniszczeń, głównie tych z 1945 roku, kiedy to miasto zostało zniszczone w niemal 95%  można odnaleźć tu liczne ślady pomorskiej historii, a także szczęśliwie odbudowane zabytki.

Stargard od wieków średnich, dzięki swemu położeniu nad spławną rzeką Iną był liczącym się miastem portowym, a w wieku XIV i XV rywalizował o miano pierwszeństwa ze Szczecinem. Pamiątką po owych czasach jest brama w obrębie murów obronnych zwana Bramą Młyńską lub Wodną niegdyś strzegąca dostępu do miasta i portu. Pochodząca z pierwszej połowy wieku XV. Pierwotnie dwie wolnostojące wieże połączone były ze sobą drewnianym mostem. Brama Młyńska od wieków stanowiła symbol miasta; jej sylwetka przedstawiana była na pieczęciach, a także była elementem dawnego herbu. Dziś, ta unikalna na skalę Europy brama, jest jedyną zachowaną bramą miejską, w której prześwicie płyną wody rzeki.



Sercem miasta jest oczywiście Rynek, do dziś pełniący funkcje reprezentacyjne. Kiedyś kwitł tu handel, odbywały się też coroczne Jarmarki Świętojańskie. W jego okolicy mieszkali najbogatsi kupcy, sukiennicy, kramarze i kuśnierze. Z biegiem czasu powstawały tu najdroższe i najwykwintniejsze zajazdy i hotele, a także siedziby redakcji pierwszych lokalnych czasopism. Dziś tylko jedna pierzeja rynku zachowała gotyckie zabudowania. Mieści się w nich muzeum regionalne  KLIK




A także Ratusz. Budynek stanowi przykład przepięknej architektury gotyckiej, ozdobionej imponujących rozmiarów szczytem stanowiącym więcej niż połowę wysokości budynku, z misternymi niemal koronkowymi zdobieniami.


Wznoszony był etapami od wieku XIII. Pierwszy raz spłonął w 1540 roku. Odbudowany dwadzieścia lat później w roku 1635 ponownie strawił go pożar. Zniszczony w 1945 i odbudowany latach 1948-1961  jest dziś siedzibą Urzędu Miasta.

Nie jest to jedyny przykład zachowanej gotyckiej architektury Stargardu. Tuż przy kolegiacie znajduje się kamienica z wieku XV. Dzieje budowy kamienicy nie są znane. Wiadomo natomiast, że wchodziła w ciąg pięciu innych tego typu kamienic i jako jedyna ostała się po pożarze we wspomnianym już 1635 roku. Nazywana Domem Protzena została zniszczona w 1945 roku. Zachowała się jedynie ściana szczytowa, która została odnowiona.


Kamienica zaliczana jest do najświetniejszych gotyckich kamienic w Polsce i znajduje się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego KLIK

Stargard posiada do dziś jeden z najcenniejszych kompleksów architektury obronnej, na który składają się nie tylko bramy, baszty, czatownie i mury obronne, ale również system obwałowań z dawnymi fosami i arsenał. Najbardziej okazałą z czterech bram wjazdowych do średniowiecznego miasta, które przetrwały do obecnych czasów jest Brama Pyrzycka


Początki jej budowy wiążą się z budową murów obronnych, a więc z wiekiem XIII. W latach 50-tych XX wieku brama została poddana renowacji.

Po stronie prawej od Bramy Pyrzyckiej znajduje się remontowana aktualnie Baszta Tkaczy z Bastieją Więcej o remoncie - KLIK


Jej nazwa jest dwojaka, pochodzi od cechu tkaczy, który w przypadku konfliktu miał bronić wjazdu do miasta, stąd Baszta Tkaczy i Baszta Lodowa, której nazwa wywodzi się z wieku XVIII, kiedy to w jej lochach  przechowywano lód. Baszta, podobnie jak Dom Protzena jest włączona do Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego.

Bardzo ciekawym zabytkiem, często omijanym przez turystów jest, neogotycki tunel, stanowiący pozostałość po Baszcie Świętojańskiej, która w wieku XVIII służyła jako więzienie. Górną jej część wyburzono w XIX wieku. Dziś pozostała tylko jej dolna część z tunelem zwieńczonym ostrym łukiem. Tunel ten łączy Stare Miasto z centrum.



Zagubione w komunistycznej zabudowie zabytki stanowią łakomy kąsek dla koneserów architektonicznych perełek. A jest ich wiele. Nie sposób je wszystkie pokazać. W tym wpisie świadomie ominęłam najważniejszy i najpiękniejszy klejnot Stargardu. O nim w następnym opowiadaniu...



37 komentarzy:

  1. Witaj Meg! Przepiękna architektura.Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  2. W czerwcu 2012 byłem na Paradzie Motocykli w Stargardzie Szczecińskim ze swym GSem :P Niestety Stargard nie sprawił na mnie dobrego wrażenia. W dużej mierze z powodu kontrastu pomiędzy ceglanym gotykiem a paskudną zabuudową z czasów PRL i gdzie nie spojrzeć te budynki stoją obok siebie dokładnie ze sobą wymieszane. Mimo to dla tych pierwszych warto je zobaczyć! Pozdr.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. ...to prawda, ten misz - masz i mnie do gustu nie przypadł...ba, denerwował mnie nawet brak spójności i brak współgrania starej architektury z nową...brak takiego łagodnego przejścia, które w innych miastach udało się uzyskać, cóż winą obarczyć tu można jedynie architektów powojennych, którzy jakoś tak bezmyślnie stawiali klocek za klockiem obudowując nimi perły nad perły...

      Usuń
    2. Meg, zgadzam się z Tobą. Po całości! Pozdr.

      Usuń
  3. Witaj Meg!
    Pięknie zaprezentowalaś STARGARD SZCZECŃSKI rynek ,ratusz,bramy tego miasta podobne są Wrocław i Krakow znowu zobaczyłam skrawek nowego miasta może będę mieć okazję go zobaczyć pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  4. Mamy przepiękne zabytki i mamy się czym chwalić! Akcenty jesienne dodają super klimat do zdjęć! Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  5. Piękne zdjęcia zrobiłaś, byłam tam, te budowle przypominają historię tych ziem.
    Pozdrawiam serdecznie.

    OdpowiedzUsuń
  6. Piękne zdjęcia...
    Chyba raz w życiu byłam w tamtych okolicach województwa szczecińskiego ...

    OdpowiedzUsuń
  7. pieknie znów podane wiadomości.... co jednak robi wprawne oko i dobre pióro reportera :))
    moja bratowa pochodzi spod Stargardu, siostra jej tam mieszka a nigdy nie słyszałam że to miasto ma taką historie i jest piekne... ot po prostu "normalne miasto"\i za to cię Meg podziwiam.... umiesz dozować piekno :)

    OdpowiedzUsuń
  8. Stargard od lat remontują "po troszeczku"...Lepiej tak niż wcale chociaż z drugiej strony miasto jest wiecznym rozkopanym. Pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
  9. Meg, na Twoich zdjątkach Stargard Szczeciński ( na Boga on taki szczeciński jak Gorzów wielkopolski. I celowo piszę z małej literki:D) kolorowy i pikny. W rzeczywistości jest zagracony i za "komuny" budowany bez ładu i składu. Na wydrę wciskane bloki z wielkiej płyty zepsuły klimat! Fakt faktem zabytki go ratują. Bez nich byłaby to pipidówka bez wyrazu :D
    Pozdrówka Meg!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. "on taki szczeciński jak Gorzów wielkopolski" , a i owszem...:)
      Wyobraź sobie, że i tam są chętni, aby ten nieszczęsny przymiotnik z nazwy wyrzucić, zresztą tablice inf. w mieście już oznaczają "Stargard - Klejnot Pomorza"

      Usuń
    2. Mieszkańcy Stargardu z determinacją walczą o odcięcie "szczecińskiego", ale na razie bez rezultatu...

      Usuń
    3. Popatrz, popatrz Meg gdyby tak w Gorzowie ustawić tabliczki z nazwą miasta bez przymiotnika byłaby afera :D
      Pozdrówka Meg!

      Usuń
  10. Na Twoich zdjęciach wszystko jest takie piękne. Fakt, w Stargardzie była już jakiś czas temu. Wówczas nic mi się tam nie podobało. A teraz patrzę i jestem pełna zachwytu.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. ...na zdj. są tylko zabytki, więc dzięki nim i tylko nim pięknie jest:)

      Usuń
  11. Dziękuję za piękne pokazanie miasta! Byłam w nim przejazdem i za dużo nie zwiedziłam. Muszę się tam wybrać! pozdrowienia zostawiam

    OdpowiedzUsuń
  12. Meg, pokazałaś przecudną architekturę, popartą wspaniałymi informacjami o Stargardzie. Nie znam tego miasta. Nigdy nie byłam. Wygląda magicznie.
    Zdjęcia fantastyczne, jak zwykle.
    Ślę moc pozdrowień.

    OdpowiedzUsuń
  13. Byłam w Stargardzie parę lat temu. Przyjemnie znowu pooglądać parę zabytków tego miasta.Wtedy nie miałam niestety aparatu foto ale miłe wrażenia pozostały w pamięci.Serdeczności Meg.

    OdpowiedzUsuń
  14. ...a to miasto ode mnie na rzut beretu!
    Wspaniala wyprawa...
    Serdecznosci
    Judith

    OdpowiedzUsuń
  15. Najpierw napisałaś, że 95% miasta zostało zniszczone, więc mogłoby się zdawać, że nie ma tam nic ciekawego. Tymczasem pokazałaś zadbane miasto z licznymi zabytkami. Nie byłem tam, ale jak będzie okazja to na pewno wstąpię. Ciekawy post i ładnie zredagowany.
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  16. Parę lat temu byłam w tamtym rejonie Polski, bazę miałam w Świnoujściu i stamtąd robiłam wypady w różne miejsca, Stargard pominęłam, bo wydawało mi się że nie ma tam nic ciekawego i teraz po przeczytaniu Twojego postu zaczynam tego żałować. Bardzo pięknie wszystko pokazane. :)

    OdpowiedzUsuń
  17. A ja mylę od zawsze Stargard ze Starogardem -;)
    Bardzo piękne zabytki! Nie miałam pojęcia, że to miasto ma ich tak dużo!
    Pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. ...i dlatego oba mają przymiotniki w nazwach, i wiesz, że nie Ty jedna myliłaś. Argumentem za dodaniem przymiotnika szczeciński - (tak jak przymiotnika wielkopolski ad. Gorzowa) było przede wszystkim uniknięcie błądzenia korespondencji między Stargardem a położonym w województwie pomorskim Starogardem...w 1975 roku wprowadzono kody pocztowe i właściwie przymiotnik nie ma racji bytu...ad. Gorzowa jest nieco inaczej, bo nie można wyrzucić przymiotnika m.in. dlatego, że jest też Gorzów w woj. małopolskim, u nas - za czym jestem - możliwa jest zmiana np. na historyczną, powojenną nazwę Gorzów nad Wartą :)

      Usuń
    2. Pamiętam, że kiedyś pisałaś o metodologii ustalania nazw i coś o kodach pocztowych...Nazwa "Gorzów nad Wartą" byłaby na miejscu i ładna oraz adekwatna, bo z Wartą łączy nas wszystko a z Wielkopolską nic -:)
      Pa!!! Do "usłyszenia" po weekendzie.

      Usuń
  18. Małe miasto i dla mnie (dotąd) nieznane a w nim zabytki takiej rangi, że jestem po prostu zaskoczona! Poznawanie z Tobą fragmentów tej Polski to czysta przyjemność i edukacja! Dzięki Ci Meg!

    OdpowiedzUsuń
  19. Cześć Meg! Byłam w Stargardzie kilka razy. Mam tam ciocię. W sumie przyznam Ci rację, że pomieszano tam zabytki z byle jaką zabudową ale miasto mimo tego lubię. Acha! Obok tunelu stoi przepiękny pomnik Papieża Jana Pawła II...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. ...nie całkiem obok, na drugiej stronie ulicy i rzeczywiście ładny...

      Usuń
    2. No tak z drugiej strony ulicy -:)

      Usuń
  20. Zachwyca mnie Twoje ciekawe spojrzenie na zwykłe polskie miasta. Pozdawiam

    OdpowiedzUsuń
  21. Bardzo ciekawe zabytki i piękne zdjęcia. W Stargardzie nie byłem, tyle musi wystarczyć :) Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  22. W Stargardzie jeszcze nie byliśmy, ale po zdjęciach tu zamieszczonych widzę, że warto. Pozdrawiam i przy okazji zapraszam do nas: Szepty Szcześcia.

    OdpowiedzUsuń
  23. Bardzo dawno temu byłam w Stargardzie Szczecińskim:)Wspaniale sobie odnowić pamięć podziwiając Takie Klejnoty.
    Pozdrawiam serdecznie.

    OdpowiedzUsuń
  24. Po raz pierwszy (2017rok) od 70 lat mieszkańcy Stargardu nie obchodzą 5 marca rocznicy zdobycia miasta przez wojska radzieckie. Kilka miesięcy temu radni podjęli uchwałę ws. utworzenia nowego, lokalnego święta - Dnia Pionierów Stargardu, które będzie obchodzone 12 maja.

    OdpowiedzUsuń
  25. Po zniszczeniach wojennych, tak jak piszesz, jedynie wschodnia pierzeja stargardzkiego Rynku została zrekonstruowana. Budynek Odwachu, w którym znajduje się Muzeum, została zbudowany na początku XVIII w. w stylu barokowym. Ratusz i pozostałe 2 kamienice oczywiście mają jakieś tam gotyckie korzenie, jednak po licznych odbudowach i przebudowach, nadano im cechy klasycystyczno-barokowe. Typowym przykładem gotyckich budowli w Stargardzie są baszty, basteje i bramy wjazdowe oprócz Bramy Wałowej, której górna część jest renesansowa.
    Pozdrawiam :-)

    OdpowiedzUsuń