Mówili mu Szymon

„Mówią o mnie, że byłem adwokatem, doktorem i Bóg wie kim jeszcze. A ja żadnych wyższych szkół nie mam, tylko wrodzony talent” -  tak o sobie mówił, gorzowski kloszard, Szymon Gięty. O nim to będzie opowieść.

Urodził się w Warszawie.Lata wojny spędził na przymusowych robotach w Niemczech.
Po powrocie do Polski, zanim osiedlił się w Gorzowie, pracował między innymi jako księgowy w PGR i palacz. Potem przyjechał tu i z wyboru został kloszardem. Od lat sześćdziesiątych swoim inteligentnym poczuciem humoru, ciętym językiem i wesołością wzbudzał sympatię i zainteresowanie gorzowian oraz sprawiał, że rzeczywistość tych trudnych gomułkowskich lat stawała się kolorowa. Ubarwiał pejzaż miasta swoim niebanalnym, niecodziennym i oryginalnym zachowaniem. Kpił z samego siebie, uwielbiał robić psikusy i nie bał się nadętej i poważnej władzy PRL. Był przy tym szczerym, otwartym człowiekiem, niezwykle uczciwym i wolnym.

Nieodłącznym atrybutem Szymona był zdezelowany wózek pełen różnych drobiazgów; zabawek i wydawałoby się nieprzydatnych nikomu rzeczy. Miał też rower, starą teczkę, miał też fajerkę, którą toczył w iście mistrzowski sposób.

W latach siedemdziesiątych Szymon, dał się poznać jako „wzorowy obywatel” uczestniczący w pochodach pierwszomajowych. Jego ekscentryczność i jawna kpina z władzy ludowej objawiała się tym, iż on, Szymon Gięty zamykał każdy pochód w towarzystwie swoich nieodłącznych przyjaciół – jastrzębia, kuny i prawdziwej małpy. Dzień przed 1 maja milicja wywoziła go daleko od miasta, aby nie zakłócił swoim zachowaniem tego jakże ważnego święta ,ale on wracał. Ubrany w swoje łachmany ciągnąc wózek swoich skarbów przechodził dumnie przed trybuną i składał władzom wyrazy szacunku. Co ciekawe wielu ówczesnych decydentów dziś jest dumnych z tego, że znało Szymona...

Wiele jest znanych legend związanych z osobą gorzowskiego kloszarda. Najbardziej znana jest chyba ta, kiedy to Szymon na targu ustawił duży namiot z napisem :” W namiocie można obejrzeć żywą małpę. Wstęp 5 zł” . Ludzie płacili, wchodzili i napotykali w środku lustro…

Mój Tata opowiadał inną historię. Szymon pojawił się na rynku z kartonem, na którego przykrywie wycięta była dziurka. W pudełku miał być kanarek i za jego obejrzenie trzeba było zapłacić 5 zł. Oczywiście był to kolejny psikus Szymona. W kartonie był wróbel…

Szymon zmarł w 1998 roku, mieszkańcy miasta ufundowali mu nagrobek. Skromny, jak on sam...

Szymon czuł się gorzowianinem. Podkreślał, że „jego domem jest Gorzów, że są tu cudowni ludzie i wszyscy go szanują”.  Naprawdę nazywał się Kazimierz Wnuk. Zdzisław Morawski, gorzowski pisarz, ochrzcił go "mianem"...Szymon Gięty. Dlaczego? Nie wiem. Może jego prawdziwe nazwisko było zbyt banalne...

Od 2004 roku, przy głównej ulicy miasta stoi jego pomnik...

...ufundowany przez społeczników i gorzowian, pozbawiony przez złodzieja-wandala fajerki...

 TU MOŻNA OBEJRZEĆ POMNIK SZYMONA Z FAJERKĄ

(Fot. 1, Kurt Mazur, lata 60., pozostałe zdjęcia Bogusław Sacharczuk; obie publikacje za pisemną zgodą Autorów)