Fragmenty mojego świata...

Fragmenty mojego świata...
stat4u

UWAGA

Źródła fotografii ; archiwum rodzinne, zdjęcia własne oraz zdjęcia użyczone mi przez znajomych; Annę, Kurta Mazura, współtowarzyszy moich eskapad : gorzowskiego fotoreportera Bogusława Sacharczuka (bs) , Mariusza oraz brata Toma; wszystkie publikuję na blogu za ich wiedzą i zgodą i zawsze są przeze mnie podpisane! Korzystam także ze zdjęć umieszczonych w Wikipedii i publikuję je z zachowaniem Licencji.

piątek, 20 lutego 2015

Gotycka fara


Kościół św. Jakuba w Ośnie Lubuskim zalicza się do grona najstarszych i najbardziej okazałych budowli sakralnych województwa lubuskiego. Wybudowany został w latach 1298 - 1380 z cegieł i kamieni granitowych w formie trzynawowej pseudobazyliki. Zakończony jest prezbiterium, masywną wieżą, zakrystią i dwoma kaplicami. Na uwagę zasługuje sklepienie (gwiaździste, sieciowe i kolebkowe), które podtrzymują dwie pary (pełnych i półpełnych ) bogato zdobionych trzonów. Z roku 1400 pochodzi zapis, że do kościoła św. Jakuba w Ośnie należało 41 miejscowości z kościołami. W okresie reformacji, 5.05.1538 r., Ośno wraz z kościołem zostaje przejęte przez protestantów.



Najcenniejszym dziełem jest ołtarz główny. Widoczna jest na nim data 1627, ale określa ona datę wykonania polichromii. Cała konstrukcja drewnianego ołtarza wraz z rzeźbami i snycerką powstała w 1610 roku. Złożony jest z predelli i czteropiętrowej nawy. W predelli znajduje się płaskorzeźba ze sceną Ostatniej Wieczerzy. W nawie znajdują się rzeźby przedstawiające świętych. Na płaskorzeźbach ukazane są dynamiczne kompozycje: Ukrzyżowanie, Zmartwychwstanie, Wniebowzięcie i Sąd Ostateczny. W bocznych nawach stoją rzeźby św. Piotra oraz św. Pawła. Na poziomie drugiej kondygnacji mamy św. Marka i św. Mateusza. W niszach na trzeciej kondygnacji popiersia ewangelistów św. Jana i św. Łukasza. Postać siedzącego Chrystusa trzymającego w uniesionych dłoniach miecz i palmę oglądamy w kompozycji Sądu Ostatecznego.Główną treścią ołtarza jest wyznanie wiary odnoszące się do Syna Bożego - Jezusa Chrystusa.

Wybitnym i jakże cennym zabytkiem kościoła jest chrzcielnica kamienna ufundowana ok. 1600 roku. 





Złożona z podstawy ozdobionej motywami dwóch kobiecych i dwóch lwich głów, pomiędzy którymi na dwóch poziomach rozpięte są motywy owoców. Pola czaszy pokrywają płaskorzeźby Chrystusa, apostołów oraz ewangelistów.
Bardzo cennym przykładem jest także wykonana z całości z drewna ambona z 1619 roku.






Składa się z podstawy, czaszy, baldachimu i drzwiczek. Podstawę jej stanowi figura Mojżesza.



Z XVIII wieku pochodzą trzy kamienne płyty nagrobne, które ustawione są we wnętrzu kaplicy północnej.




Opisane wyżej elementy wyposażenia kościoła są tylko częścią historycznego wystroju. Po wojnie część zbiorów została przeniesiona do Muzeum Narodowego w Poznaniu (kielichy i pateny z XIV, XV, XVII ) . Do Gorzowa Wielkopolskiego  trafił model kościoła św. Gertrudy i tarcza herbowa Królestwa Prus, zaś starodruki do Seminarium Duchownego
Kościół nie został zniszczony podczas wojny trzydziestoletniej ani następnych wojen jednak na przestrzeni  wieków był przebudowywany i rozbudowywany.


Nie ominęły go pożary (największy w roku 1596). W 1674 ucierpiał od uderzenia pioruna. Na pocz. XVII w. prowadzone były prace remontowe, dzięki którym odbudowano wieżę, sklepienia i ufundowano nowe wyposażenie. W 1823 r. runęły sklepienia nawy głównej i w ich miejsce powstało sklepienie kolebkowe. W latach 70-tych XIX w. przeprowadzono regotyzację, m. in. usunięto barokowe organy, a na ich miejsce wstawiono nowe o neogotyckich formach.
Podczas prowadzenia remontu świątyni w 2013 roku archeolodzy odkryli zabytkowe monety oraz przedmioty codziennego użytku ( Zdjęcia znalezisk  ) pochodzące nawet z XIII wieku. Więcej informacji na stronie.

Na łono kościoła rzymsko - katolickiego wrócił po wojnie, w 1945 roku.
 Czytaj także powiązany wpis :
(Fot. Bogusław Sacharczuk, za pisemną zgodą na publikację)

6 komentarzy:

  1. KOMENTARZE PRZENIESIONE Z BLOGU NA WP

    Faktycznie wygląda pięknie i okazale :) w moim mieście też jest wspaniała Fara (Żary), lecz chyba nie taka jak ta :)
    autor: Black/www.favore.pl/
    dodano: 24 lutego 2015 18:28

    Lubię gotyk i tyle ciekawych informacji. Pozdrawiam :)
    autor: Zbyszek/drugikrokwchmurach.blogspot.com
    dodano: 24 lutego 2015 9:19

    Czas nie oszczędza niczego i nikogo, nawet kościołów zbudowanych na chwałę bożą. Cieszy mnie i pewnie nie tylko mnie fakt, że zaczęto o te perełki sakralne dbać. Parafie i diecezje i inne instytucje pozakościelne wydają krocie na ich remonty, których za PRL po prostu nie było. Dla każdego nie starcza. Dlatego kościoły i to różnych wyznań wyglądają czasem ...masakrycznie. Świetnie więc, że na gotycką farę w Ośnie te środki są.
    autor: Wdt.
    dodano: 24 lutego 2015 7:46

    Bardzo lubię takie historyczne zdjęcia i i te opisy historyczne ! )
    autor: Antoni/mesla.pl/
    dodano: 23 lutego 2015 22:07

    Jak zwykle dowiedziałam się czegoś nowego - bardzo lubię Twoje wpisy!:)
    autor: Agnieszkawww.mycaffetime.blogspot.com
    dodano: 23 lutego 2015 6:32

    Mnie - niedoszłego archeologa - wkręciły znaleziska. Bardzo ciekawy wątek.
    autor: Zaradnywww.zaradni.pl
    dodano: 22 lutego 2015 19:50

    Ten ołtarz jest niesamowity! Nigdy czegoś mu podobnego nie widziałam! Dotąd za najpiękniejszy uważałam ołtarz Wita Stworza ale ten - moim skromnym zdaniem - w moim rankingu staje ex aequo .
    autor: CarollaCarolla
    dodano: 22 lutego 2015 17:02

    I udało mi się zwiedzić dzięki Tobie kolejny niezwykły kościół na Ziemi Lubuskiej :)
    Pozdrawiam :)
    autor: LorenaLorena

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Lubię takie historie. Lubię, kiedy nie wszystko zostaje zniszczone. Pamiętam Twój post o bardzo zbliżonej tematyce z 2013 roku.
      Pozdrawiam:)
      autor: ozonJakoś
      dodano: 22 lutego 2015 12:53

      Urokliwe miejsce. Magiczne. Piszę to z pełną świadomością ponieważ stąd pochodzi moja koleżanka i dwa razy spędzałam u niej urlop. Plaża jest cudowna! Czysty piaseczek i można pohulać po wodzie :) Kościół jest potężny. Ma surowe piękno. Wnętrze kryje naprawdę arcydzieła. Ołtarz o wyglądzie piramidy zachwycający ale żeby go ogarnąć trzeba mieć ...lornetkę :) Fascynujący jest Mojżesz a figury są perfekcyjnie wykonane. Tyle co ja widziałam. Natomiast nie wiedziałam o znalezisku.
      autor: Kasia/kasandrea.blogspot.com/
      dodano: 22 lutego 2015 12:25

      Napisz tez o swoich poszukiwaniach poleglego rosyjskiego oficera , ktory zmarl w osnienskim szpitalu. To fantastyczny temat, nie badzi skromna opisz to . Napewno zainteresujesz czytelnikow .
      autor: B.
      dodano: 22 lutego 2015 12:19

      Moze kiedys pokusisz sie , napisac cos o konwaliowym krolu. Ktory , mieszkal w Osnie.
      autor: B.
      dodano: 22 lutego 2015 12:14

      Jestem mieszkańcem Ośna Lubuskiego od ponad 20 lat. Gratuluję tematu! Może przyczynisz się do tego, by reklama dźwignia turystyki zadziałała. Mamy piękne zabytki. Nie tylko kościół. Możesz poświęcić w swej pracy oddzielny rozdział w tym temacie. Ze względu na geografię Ośna dobrze by było skierować ofertę do wszystkich którzy szukają pięknych okolic, jezior i lasów. Ja ze swej strony zapraszam.
      autor: Staszek
      dodano: 22 lutego 2015 8:49

      Przecudowny pięciokondygnacyjny ołtarz! Chrzest w takiej chrzcielnicy podnosi - w moim mniemaniu - wagę chrztu mimo, że wiem, że to tylko "narzędzie" ...
      Pozdrawiam :)
      autor: Anka/papzap.blogspot.com/
      dodano: 22 lutego 2015 7:30

      Odnośnie zdjęcia pierwszego - generalnie nie widać dużych zmian choć kilka rzuca się w oczy. W środku kościoła św. Jakuba nie byłem. Mam czego żałować. Wątek o znaleziskach archeolgicznych super ciekawy. Zagłębiłem się w go. Ciekawym ile takich skarbów kryją podziemia innych nie tylko gotyckich świątyń?
      autor: Wanderwarwanderwar
      dodano: 22 lutego 2015 6:22

      Kościół inny niż te co znam z gotyku. Ta surowość materiałów czyli cegła i z pewnością brak gry światła z cieniem, oraz brak strzelistości przestrzeni powodują, że człowiek czuje się wielki wobec Boga dystans. Chodzi tutaj mi o kształt bryły oraz o uczucie jakie styl gotycki miał wywoływać w ludziach. Zdobienia wewnątrz dopiero czynią go rozpraszającym. Jeśli odwiedzę Ośno napiszę jakie wrażenie wywarł na mnie na żywo. Teraz mogę napisać, że mnie zainteresował.
      Do miłego :)
      autor: Basia/basulapp.blogspot.com/
      dodano: 21 lutego 2015 18:38

      Ten kościół gotycki robi na mnie ogromne wrażenie. Patrząc na niego wyczuwa się dziwną moc. W środku- dzięki późniejszym epokom - także widzę, że jest oko na czym zawiesić :))
      Pozdrawiam :))
      autor: Kasiak/kasiak65.livejournal.com/
      dodano: 21 lutego 2015 14:43

      Uwielbiam gotyckie świątynie! Dzięki Tobie poznałam kolejną perełkę:)
      autor: agulec/polskawkawalkach.blogspot.com/

      Usuń
    2. Cześć Meg i wybacz prywatę ;) Nareszcie odkryłam za pośrednictwem Twego drugiego blogu ten. Zaskoczyłaś mnie! Jasna rzecz-pozytywnie! Tamten jest pełen przemyślanych mądrych emocji w poezji i felietonach, i w czytelniku porusza najczulsze struny a ten...jakże inny, konkretny. Będę tu wpadać, czytać, podziwiać ten Twój "zachód", bo tu jest także zwyczajnie nadzwyczajnie :)
      Całuski
      Evita
      autor: Evita
      dodano: 21 lutego 2015 8:25

      Zniewalająco monumentalny :)
      autor: Lenalena51.blogspot.com
      dodano: 21 lutego 2015 7:07

      Twoje tereny leżą na tzw. potocznie "szlaku krzyżowców", który tak na marginesie prowadził aż do miejsca gdzie ja mieszkam więc oraz i takie obiekty mnie nie dziwią jednak "im dalej w las" czyli na wschód Polski te budowle wyglądają bardziej "wystrzałowo".
      Dodam, że powstał projekt o nazwie "Polski Szlak Krzyżowców". Jest to projekt turystyczny promujący ten średniowieczny szlak trzech największych zakonów Średniowiecza i rozpoczyna swój bieg właśnie w Zachodniej Polsce, na terenie Zachodniopomorskiego i Lubuskiego. Można wyruszyć śladami uczestników krucjat na wschodnie tereny obecnej Polski i Litwy. Niedawno czytałam, że wciąż trwają prace nad powołaniem stowarzyszenia, w skład którego wejdą miasta i gminy położone na szlaku. Jestem na TAK!
      Pozdrawiam :)
      autor: HaniutaCiekawe miejsca wyłowione podczas podróży służbowych
      dodano: 21 lutego 2015 6:36

      Trzy grosze...Gdyby nie zdecydowano się na remont kościołowi groziłaby katastrofa budowlana. Strop by się zawalił. Sam w sobie jest budowlą bardzo przypominającą gorzowska farę lecz na tym kończą się podobieństwa. Szukałem architekta tej świątyni - nie znalazłem. Czy można domniemywać, że to ten sam, który zbudował katedrę w Gorzowie? Możliwe, dzieli je tylko kilka lat od wybudowania. Przecież za datę rozpoczęcia jej budowy przyjmuje się 1257!
      autor: RastaRasta
      dodano: 21 lutego 2015 6:20

      To znalezione jajko mnie najbardziej zainteresowało ;) A swoja drogą gotyk nie w moim stylu, za surowy ale za to wewnętrznymi dziełami sztuki religijnej jestem ukontentowany.
      autor: .1
      dodano: 20 lutego 2015 21:52

      Mamy okazję poznać kolejną perełkę.
      autor: Avelina/avelinatravel.blogspot.com/
      dodano: 20 lutego 2015 20:07

      Ale piękny ołtarz! W życiu takiego nie widziałam, szkoda, że podlinkowane zdjęcie jest mało wyraźne.
      autor: ismajaismaja
      dodano: 20 lutego 2015 19:33

      Dzięki za link!
      Pozdr.
      autor: [...][...]
      dodano: 20 lutego 2015 16:31

      Matuchno, jaki skarb...! Genialny! Kopara opada na płetwy.
      autor: Frau Be/fraube2.blogspot.com/
      dodano: 20 lutego 2015 14:25

      W Grudziądzu jest kościół farny bardzo podobny z bryły do tego w Ośnie, tyle, że budowę rozpoczęto w 1286 roku i wzniesiono samo zamknięte prezbiterium, które było kaplicą, a w pierwszej połowie XIV wieku dobudowano nawę główną. Nawy boczne i wieżę dostawiono na przełomie XIV i XV wieku. A więc jakby brać pod uwagę koniec budowy ten jest starszy, a jeśli tylko datę kościoła w sensie kaplicy to ten w Grudziądzu :)
      autor: JasminJasmin

      Usuń
    3. Miał pecha, myślę o pożarach ale na szczęście wyszedł z wojen "obronną ręką ". Okazała chociaż surowa świątynia ale o bogatej historii i ze skarbeńkami sakralnymi.
      Pozdrawiam -:)
      autor: Danuta/danutawanda.blogspot.com/
      dodano: 20 lutego 2015 11:27

      Ja tradycyjnie zachwycam się amboną :)) Jak pisałam już wiele razy w naszych kościołach ich nie ma. Ciekawa jestem czy jest użytkowana, czy jak tyle jej podobnych już tylko pokazuje święta historię? Jakiś żal mnie ogrania na widok kazalnic nieużywanych, tym bardziej, że zdarzają się autentycznie zakurzone :((
      autor: DaabDaab
      dodano: 20 lutego 2015 10:52

      To skromna gotycka fara kryje w sobie nieprzeciętne dzieła, szkoda tylko, że nie wszystkie! Cóż i niestety, zmieniające się upodobania, często też względy religijne a potem ideowe spowodowały to co widzimy prawie we wszystkich byłych świątyniach protestanckich . Tylko nieliczne dzieła wytrzymały starcie z takimi zmianami.
      Pozdrawiam -:)
      autor: Matador
      dodano: 20 lutego 2015 10:18

      Ten gotyk jest dosyć skromny i łagodny, a nawet można by rzec, że zimny jak lód. Można także powiedzieć, że nieinteresujący. A jednak...Pozory mylą. Zawsze trzeba zajrzeć do środka. Często jest tak, że mijana gotycka fasada bardzo zazdrośnie kryje swoją wewnętrzne skarby. Ambona przepiękna i ołtarz perła!
      Pozdrawiam ^^:)
      autor: Florentynaflorentyna45.blogspot.com
      dodano: 20 lutego 2015 9:43

      Ciekawe jakby wyglądał gdyby go nie spotkały te wszystkie nieszczęścia kilka wieków temu?
      Piękny ołtarz, niespotykany a ambona cudo!
      Pozdrawiam :)))
      autor: Daria/dariaad12.blogspot.com/
      dodano: 20 lutego 2015 8:57

      Spojrzałem na zdjęcie główne i myślałem, że piszesz o gorzowskiej katedrze, a tu "zonk" ;P
      Nie znam Ośna. Nie byłem. Kościół nie dość, że podobny wizualnie do waszej katedry to ma nie lada skarby. Ołtarz jest rzeczywiście powalający! Zaintrygowały mnie te monety i przedmioty odnalezione dwa lata temu. Jeśli będziesz w Ośnie pstryknij foty. W internecie nie znalazłem.
      Pozdr.
      autor: [...][...]

      Usuń
    4. Ciekawe zestawienie fot z 1900 i współcześnie. Gołym okiem widać zmiany we frontach kamieniczek....Pozdrawiam!
      autor: Arturwspak25.blogspot.com
      dodano: 20 lutego 2015 8:17

      Napatrzyłam się na surowość tego kościoła i jestem zachwycona tymi cegłami. Ileż to pracy trzeba było włożyć aby postawić tak wielki kościół i to w Średniowieczu! Nie do wiary, że umieli. Uwielbiam poza tym taką architekturę. Wnętrze też mi się podoba, a najbardziej ołtarz i ambona. Super, że tyle ciekawych i pięknych rzeczy nam przekazujesz.Nie mam możliwości podróżowania, więc podróżuję z Tobą...wirtualnie :)
      Pozdrawiam :)
      autor: MajKajakmajeczka.blogspot.com
      dodano: 20 lutego 2015 8:11

      Osobiscie bardzo lubie stare koscioly, maja w sobie to "cos", chociaz od ksiezy im dalej tym zdrowiej, haha.
      W Osnie jeszcze nie bylam. Ech, ten kierat! Kiedys na pewno podjade tym bardziej, ze jest tam cos co uwielbiam a wiec ambona. Fotografuje je wszystkie - tam gdzie sie da Pozdrawiam.
      autor: Sarah
      dodano: 20 lutego 2015 7:41

      A ja tam byłam :) Dawno, bo w 2006 roku :) Kościół widziałam z zewnątrz. Nie wiedziałam, że ukrywa takie perły sakralne!
      Pozdrawiam :)

      Usuń
  2. Fajny Kościół, robi wrażenie. A wnętrze stwarza fajną atmosferę.

    OdpowiedzUsuń