Po śmierci nie są równi...

Na terytorium lubuskiego żołnierze radzieccy są pochowani w wielu miejscach - cmentarzach wojennych, wydzielonych kwaterach cmentarzy, mogiłach zbiorowych i pojedynczych.

Dziś opiszę cmentarz w Cybince i Białkowie. Jest to jedna nekropolia, ale położona w dwóch miejscach.

Pochowano na nich żołnierzy 33 Armii gen. Cwietajewa poległych na linii Odry od lutego do maja 1945 roku. 566 oficerów spoczywa w Cybince, w centrum miasta - przy ul. Lwowskiej, a 3600 zwykłych żołnierzy poza jego granicami, przy ul. Białkowskiej.

Budowę cmentarza oficerskiego rozpoczęto i zakończono w grudniu 1945 roku Zajmuje on powierzchnię 2,23 ha, z tego 45% obejmują groby i drogi, pozostała to zieleń. Ogrodzony jest płotem, a przy wejściu głównym znajduje się mur z zamieszczonymi płaskorzeźbami z brązu . Płaskorzeźby ukazują rodzaje wojsk, braterstwo broni żołnierza radzieckiego i polskiego, paradę na Placu Czerwonym w Moskwie oraz powitanie żołnierza wracającego z wojny.

Przy wejściu, na granitowym cokole umieszczono statuę z brązu. Przedstawia oficera miażdżącego czarnego orła niemieckiego...

Mogiły znajdują się dalej, za pomnikiem głównym. Mają  betonowe obramienia, na niektórych widnieją imienne tablice i sowieckie gwiazdy.

Po spektakularnej kradzieży w 2007 roku, kiedy to z nekropoli zniknęło 800 oryginalnych, metalowych gwiazd zastąpiono je plastikowymi.  W tle cmentarza widoczny jest fragment lasu.

Drugi cmentarz, potocznie zwany cmentarzem w Białkowie (od nazwy ulicy) tak jak i oficerski w Cybince przy ulicy Lwowskiej założono w 1945 roku. Ten również został otwarty w grudniu 1945 roku choć jego budowę ukończono w 1946 r.

Na cmentarzu początkowo było pochowanych 3600 żołnierzy. W następnych latach, w rezultacie dokonywanych ekshumacji z rejonu walk, stan pochowanych zwiększył się do 10 870 osób. Na cmentarzu znajdują się 404 mogiły zbiorowe. Autorem projektu jest mjr Ryss. Cmentarz został założony na planie prostokąta z usytuowanym w części frontowej obeliskiem z granitu.

Na obelisku widnieje rzeźba z brązu przedstawiająca kobietę podającą gałązkę oliwną.

Po obu stronach wejścia, na cokołach postawiono czołgi SU -152 Link. Stały tam do 1997 roku. Obecnie znajdują się w Lubuskim Muzeum Wojskowym w Drzonowie koło Zielonej Góry. Na ich miejscu ustawiono działa.

Na mogiłach są nagrobki w formie obelisków, posadowionych na podstawie z betonu w poziomie trawnika. Znajduje się tu także plan nekropolii z informacją, gdzie można znaleźć listę pochowanych.

I ten cmentarz obsadzony jest drzewami. Zadbany.  W przeciwieństwie do cmentarza oficerskiego jego brama jest zamknięta. Dzięki odwadze autora  zdjęć, mego Brata, możecie zobaczyć go od "środka".

(Fot. Bogusław Sacharczuk i Brat, za zgodą na publikację)