Szlakiem Templariuszy , Chwarszczany - Rurka

Dużo można by napisać o historii Zakonu, jego historycznym szlaku, o ich osiągnięciach, wiedzy i rzekomym skarbie, ale nie dziś. Dziś chcę Wam jedynie pokazać i co nieco opowiedzieć o Rurce i Chwarszczanach. Aby jednak zachować pewną ciągłość historyczną zacznę od Chwarszczan. 

Zakon przybył na zachodniopomorską dziś ziemię w początkach wieku XIII. Panujący wówczas na Pomorzu Zachodnim Władysław Odonicz , w roku 1232 nadał Zakonowi ok. 20 ha ziemi położonej po obu stronach rzeki Myśli, w odległości 15km na północ od Kostrzyna nad Odrą i ok. 70 km. od Gorzowa Wielkopolskiego. Tu Templariusze zbudowali zamek i kaplicę. Niestety nie wiadomo, jak wyglądał zamek. Do dnia dzisiejszego zachowała się jedynie kaplica. Jest bardzo imponująca. Jej wysokość to ponad 13 metrów, długość ponad 25. Budulcem jest kostka granitowa i cegła. Kaplica obecnie jest kościołem katolickim pw. Św. Stanisława Kostki ( opis niebawem)

Zakonna przeszłość dawnej komandorii w Chwarszczanach jest doskonałym instrumentem do promocji regionu. Raz w roku odbywa się tu Festyn Historyczny.

 

(Kaplica w Chwarszczanach, fot. z Festynu Historycznego)

Dwa lata później, w 1234 roku, książę pomorski Barnim I nadał Templariuszom ziemię bańską, również położoną na Pomorzu Zachodnim, a dokładnie pomiędzy Gorzowem Wielkopolskim a Szczecinem, a bardziej dokładnie ok. 4 km. od Chojny.
Tu także Templariusze wybudowali kaplicę. Niewielką, ale uznawaną za prawdziwą architektoniczną perełkę. Jest bowiem świadectwem kunsztu średniowiecznych budowniczych, którzy potrafili z granitu wykonać... półkoliste okna.

Po kasacji Zakonu Templariuszy w Rurce osiedlili się Joannici. Po 1377 roku z powodu konfliktu między komendantem komandorii a rodem von Wedlów, zakon przeniósł się do pobliskiej Swobnicy

(Rurka)


Kaplica w Rurce nie miała tyle szczęścia co chwarszczańska. Została sprofanowana. Na przestrzeni wieków był tu folwark, w XIX wieku gorzelnia, po II wojnie światowej przejęta została przez PGR, dziś stanowi własność prywatną. Na jej teren można wejść tylko za zgodą właściciela...

W obrębie obu dawnych komandorii od lat trwały badania archeologiczne. Przez kilka sezonów na terenie komandorii w Rurce założono aż 23 obiekty wykopaliskowe. Prace zaczęto od restauracji kaplicy oraz obniżenia terenu do poziomu z epoki średniowiecza. Odkryto mury kamienno-ceglane dworu klasztornego ze skarbami fragmentów naczyń glinianych XIII i XIV wieku, a także zakonną zastawę komandorii. Wokół kaplicy odkryto cmentarzysko z dwoma bardzo dobrze zachowanymi pochówkami. Wielką sensacją było odnalezienie w jednym z nich sakiewki z monetami, w tym brandenburskiego denara z drugiej połowy XIII wieku. Prace wykopaliskowe prowadziła od 1999 roku grupa archeologów i studentów z Instytutu Archeologii i Etnologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Tam też trafiły ludzkie szczątki z wykopalisk.

Na terenie położonym wokół kaplicy w Chwarszczanach odkryto dwanaście pochówków. W wykopie przy zamurowanym wejściu do kapicy odkryto grób - zapewne zakonnika - datowany na 1230-1280. Przy murze kaplicy znaleziono fragmenty naczyń , przedmioty z kości - szydło i gwizdek oraz przedmioty metalowe takie jak np. grot strzały. Znaleziono także monety miedzy innymi srebrne bite jednostronnie i srebrnego denara oraz ozdobną zapinkę (fibulę).


Dodam jeszcze, bo to zapewne interesuje wielu - skarbu Templariuszy na terenie obu komandorii nie znaleziono ...:)