Jest taki Plac...

Najpiękniejszym miejscem w moim mieście, gdzie można i pospacerować i odpocząć jest tzw. Plac Grunwaldzki.

Wytyczony w 1890 roku stanowił najprawdopodobniej plac, gdzie odbywały się ćwiczenia wojskowe. Wiąże się też z pobytem wojsk rosyjskich w czasie wojny siedmioletniej, co potwierdzają znalezione podczas zakładania placu karabiny oraz monety rosyjskie.

Po roku 1935  nosił nazwę Platz der S.A - "Sturmabteilungen ( der NSDAP). W tym czasie oddziały nazistowskie najprawdopodobniej odbywały tu swoje parady. Nazwa ta funkcjonowała do roku 1945 potem plac przemianowany zostaje na Plac Grunwaldzki.

Pod placem znajdował się schron o długości 200 metrów, datowany albo na 1941 rok albo 1975. Ta druga data wiąże się ściśle z budową Urzędu Wojewódzkiego, w czasie której schron został odkryty. Wejście do schronu zostało zamaskowane nie urochomionym szaletem a w 2007 roku całkowicie zlikwidowane.

Plac był miejscem licznych manifestacji. Nie tylko przed 1945 rokiem ale również po. Organizowano tu wiece, imprezy sportowe, capstrzyki. Tu rozpoczynały się lub kończyły pochody pierwszomajowe.

W latach sześćdziesiątych mieściło się tu  przeniesione znad Warty , potem z Zawarcia targowisko, później funkcjonowała tu giełda samochodowa. W roku 1975 rozpoczęto jego modernizację.

W lipcu 1975 roku odsłonięto pomnik Braterstwa Broni ( na fot. z lewej strony) dłuta Leszka Krzyszkowskiego. Odsłonięto go dokładnie w dniu Święta Odrodzenia, a rocznicowo z okazji 25-lecia PRL. Pomnik ma 18 metrów wysokości i 14 metrów szerokości. Przed pomnikiem umieszczono tablicę z napisem:

"Na wieczną pamięć braterstwa broni zrodzonego w bojach z faszyzmem żołnierzom polskim i radzieckim w 30. rocznicę zwycięstwa gorzowianie".

W 1998 roku, ponik nosi nazwę Pomnika Niepodległości. Obok starej tablicy  zamontowano dodatkową z sentencją:

"W osiemdziesiątą rocznicę odzyskania niepodległości tym którzy polegli doznali cierpienia upokorzenia i zesłania którzy walczyli ."

W roku 2006 z okazji 750-lecia miasta na Placu Grunwaldzkim zawieszono Dzwon Pokoju ufundowany przez obecnych i byłych mieszkańców miasta. Idea dzwonu nawiązuje do tradycji podobnych dzwonów w Hiroszimie oraz Nowym Jorku. Dzwonnica stoi w sąsiedztwie pomnika.

Na dzwonie ze strony przedniej widnieje napis " Pokój-Friede-PAX" , zaś z tyłu "1257-2007 Landsberg a.d Warthe-Gorzów Wielkopolski". Dzwon nastrojony został w tonacji F - jak Frieden czyli pokój.

Obok  mieści się pamiątkowa tablica z dwujęzycznym napisem : "Freude dieser Stadt bedeute, Friede sei ihr erst Gelaute - Niech radością miasta będzie, Pokój jego pierwszym dźwiękiem".

30 stycznia każdego roku, w Dniu Pamięci i Pojednania, upamiętniającym wysiedlenie Niemców z Landsberga i początek polskiej administracji , dawni przedwojenni mieszkańcy miasta wraz z obecnymi na zakończenie obchodów wspólnie uderzają w Dzwon Pokoju...

W 2007 roku na centralnej osi placu Grunwaldzkiego umieszczono wystającą ponad powierzchnię kopułę z brązu nazwaną Kaspułą Czasu (na zdj. nr 1 widoczna na planie pierwszym ) Zgromadzono w niej pamiątki gorzowian zebrane w jublileuszowym roku 750-lecia miasta. Zamknięcie kapsuły nastąpiło we wrześniu 2007 i nienaruszona ma trwać przez sto lat.

Wokół placu rosną piękne platany. Ich wiek określa się na ponad sto lat...

I moim zdaniem, jest to jeden, jedyny gustownie urządzony "kawałek" mego  miasta.

(Fot. Placu nocą, Brat, platany bs, za pisemną zgodą na publikację)