Fragmenty mojego świata...

Fragmenty mojego świata...
stat4u

UWAGA

Źródła fotografii ; archiwum rodzinne, zdjęcia własne oraz zdjęcia użyczone mi przez znajomych; Annę, Kurta Mazura, współtowarzyszy moich eskapad : gorzowskiego fotoreportera Bogusława Sacharczuka (bs) , Mariusza oraz brata Toma; wszystkie publikuję na blogu za ich wiedzą i zgodą i zawsze są przeze mnie podpisane! Korzystam także ze zdjęć umieszczonych w Wikipedii i publikuję je z zachowaniem Licencji.

piątek, 12 czerwca 2015

Twierdza Kostrzyn; wczoraj i dziś

Budowa fortyfikacji - oczywiście w dużym uproszczeniu - miała na celu bronić dostępu do jakiegoś miejsca. Fortyfikacje wzmacniały także władze, broniły miast, ich położenia na szlaku handlowym i wojennym. Gdy pojawiły się stałe armie oblężenia były częstsze niż wielkie bitwy. Wtedy to właśnie rozrastały się systemy twierdz. Obronie służyły duże, nowocześnie ufortyfikowane i obsadzone silnym garnizonem fortyfikacje. Jedną z nich była Twierdza Kostrzyn okalająca Stare Miasto Kostrzyn; miasto, którego nie ma Wzniesiona w latach 1537-1568 na wzór fortec włoskich składa się z rawelinów, sześciu bastionów spiętych murami i otoczonymi fosą. Twierdza była arcydziełem sztuki obronnej. Dodatkowo wybudowano wokół niej, zachowane do dzisiaj cztery forty Gorgast, Żabice, Sarbinowo i Czarnów.

 Rewitalizacją całego terenu Twierdzy Kostrzyn (najstarszej w Polsce)  zajęto się w 1993 roku. W pierwszej kolejności odgruzowano i uporządkowano Stare Miasto i odsłonięto fragmenty kurtyn. Wyremontowano Bramę Berlińską, wzniesioną w II połowie wieku XVI. Obecny wygląd zyskała dzięki przebudowie w wieku XIX. Nad bramą znajdowało się wówczas mieszkanie służbowe inżyniera twierdzy, natomiast pod nią przebiegała linia tramwajowa. 


Uruchomiono w niej, w 2008 roku, Punkt Informacji Turystycznej. Odbywają się tu również spotkania z historią, prelekcje i prezentacje historyczne. Brama jest dostępna dla turystów bezpłatnie.


 Znajduje się w niej stała ekspozycja zabytków, w tym cynkowe wieko trumny Katarzyny Brunszwickiej, żony założyciela twierdzy Jana Kostrzyńskiego.


W latach 2007-2008 wyremontowano  dziewiętnastowieczną Bramę Chyżańską położoną w południowo - zachodniej części twierdzy. W jej podziemiach znajduje się lokal gastronomiczny.


 Nieopodal Bramy Chyżańskiej wznosi się olbrzymi Bastion "Filip". Powstał w wieku XVI i  nie był typowym obiektem wojskowym. Na jego tarasie stał przez 200 lat wiatrak, potem był częścią sieci wodociągowej. W 1929 roku pełnił funkcję muzealną. Bardzo zniszczony w 1945 roku został odnowiony w 2007 roku i stał się ważnym punktem kulturalno - naukowym. W 2014 roku w kazamatach Bastionu "Filip" otwarto muzeum


 Bastion "Filip" stanowi świetny punkt widokowy na całą Twierdzę Kostrzyn. Tutaj zaczyna się umieszczona na wale fortecznym promenada prowadząca na Bastion "Brandenburgia" im. Kattego, porucznika straconego w Twierdzy Kostrzyn 6 listopada 1730 roku .



 "Brandenburgia" nigdy nie posiadał kazamat. Był - z racji swego bezpośredniego położenia przy Odrze - wielokrotnie zalewany podczas powodzi. Nie służył więc celom militarnym. We fragmencie bastionu powstała Furta Rybacka. Obecnie poza promenadą utworzono tu deptak.



Aby zwiększyć opisywaną wyżej obronę Bramy Chyżańskiej wybudowano rawelin "Wilhelm August". Otoczony dookoła fosą stanowił trudny do zdobycia punkt Twierdzy. Ta budowla wzniesiona w 1631 roku posiada trójkątny kształt i jest unikatem w skali europejskiej.  I czeka na rewitalizację...


Na rewitalizację czeka również najstarszy z bastionów Twierdzy Kostrzyn, Bastion :Król". Jan Kostrzyński w 1537 zdecydował się na budowę twierdzy i najprawdopodobniej - tak wzmiankują źródła - wzniósł bastion, który przebudowywany i modernizowany był wielokrotnie przez inżynierów włoskich, holenderskich, francuskich i niemieckich tak, aby spełniać jak najbardziej optymalne zadania obronne. "Król" - co ważne - uznawany jest za najstarszą budowlę tego typu w Europie.




W 1945 roku bastion był najdłużej bronionym obiektem twierdzy. Po jego zdobyciu w narożniku Rosjanie wywiesili swoja flagę. Stała się ona symbolem otwarcia "Bramy na Berlin". Tu w tym narożniku bastionu do niedawna wisiał herb ZSRR.


 Na bastionie istniał symboliczny cmentarz, zlikwidowany w 2009 roku. Dlaczego symboliczny? Warto dowiedzieć się o tym czytając mój wcześniejszy wpis  Cmentarz i pomnik zostaną we wspomnieniach i ...na fotografiach

Bastion "Król" rewitalizowany jest najdłużej. Do tej pory udało się wyremontować dzieło rogowe i grodzę oddzielającą fosę przy bastionie.


Zabezpieczono także sypiący się mur od strony byłego przejścia granicznego. W tym roku planowane są tzw. naprawy ratunkowe od strony Bramy Berlińskiej polegające między innymi na zdjęciu nasypu, naprawie ceglanej ściany i odtworzeniu ceglanych łuków. Na to aby Bastion " Król" został kompletnie odrestaurowany potrzeba ponad 20 milionów złotych. Środki pozyskiwane są z UE i  dzięki ministerialnym dotacjom. 


Na terenie kostrzyńskiej Starówki Muzeum Twierdzy Kostrzyn co rok organizuje Dni Twierdzy. Są to spotkanie z tzw. żywą historią, w której biorą udział grupy rekonstrukcji historycznych z całego kraju i Niemiec, w mundurach z różnych epok i z różnych formacji, począwszy od wieku XVIII...do roku 1945. Ale o tym w innym, najprawdopodobniej sierpniowym wpisie...

I na koniec spacer po (prawie) odnowionej Twierdzy Kostrzyn ( Autor55Zbig11)








(Fot. Mariusz i Bogusław Sacharczuk, za zgodą na publikację) 


51 komentarzy:

  1. Świetnie sporządzona publikacja. Meg, moje gratulacje za pomysł i wykonanie.
    Twierdza jak widać po zdjęciach bardzo się zmieniała. Dziękuję Autorom za zdjęcia!
    W tym roku - mam nadzieję - udam się na DTK i obejrzę ją sobie bardzo skrupulatnie na żywo.
    Niemałe podziękowania należą się każdemu KAŻDEMU bez wyjątku, kto dołożył się do projektu rewitalizacji i nieważne czy włożył przysłowiowa cegiełkę czy olbrzymia cegłę. Pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cześć! Tu Adam.
      Podpinam się pod podziękowania.

      Usuń
  2. Widać nadludzki wysiłek przy odnawianiu tych fortyfikacji i niemałe pieniądze skoro za jeden bastion wychodzi ponad 20 milionów! Jest ładnie a będzie jeszcze ładniej. Tak trzymać :)))
    Sprawa z cmentarzem bardzo ciekawa...aż nie do uwierzenia, że możliwa.
    Pozdrawiam :)))

    OdpowiedzUsuń
  3. OBY starczyło funduszy na dokończenie. Wszystko co zrobione wygląda pięknie i gustownie!
    Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  4. Po poprzednim opisie Starówki-pięknym acz smutnym - dobry news!
    Super, że odbywa się rewitalizacja. Doskonale widać po zdjęciach ile zniszczeń naprawiono.
    Tak trzymać!
    Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Napisałam " widać po zdjęciach", przepraszam, powinno być na zdjęciach, Zasugerowałam się komentarzem kolegi Artura :)

      Usuń
    2. Tantiem nie zażądam :)

      Usuń
  5. Podoba mi się, że takie miejsce dostało drugie życie i turyści i mieszkańcy mogą miło spędzać tam czas.
    Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  6. Pomysł na rewitalizację zacny a efekt ...na 5! Na ruinach a właściwie już nie ruinach twierdzy jest promenada, są ławeczki, punkt gastronomiczny. Świetnie miejsce na odreagowanie po obejrzeniu nieodbudowanej Starówki. Już jestem ciekawa co kryje się w muzeum w jednym z bastionów i co dzieje się podczas Dni Twierdzy. Ponad to muszę to napisać - wkręciłam się na maksa :) Opisujesz i pokazujesz tak ciekawie, że nic tylko wsiadać w auto i jechać...Mam tych kilometrów dość dużo jednak zachęciłaś. Poczekam jednak do końca opracowań Kostrzyna :)
    Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zapomniałam dodać. Cmentarzem to mnie zaskoczyłaś. I prawdę mówiąc nie wiem co napisać. Pierwszy raz brak mi słów :)

      Usuń
    2. ..."wkręciłam się na maksa", i bardzo dobrze Kasiu, cieszę się :)

      Usuń
  7. Dużo się zmieniło! Przed twierdzą jeszcze wiele wyzwań i wiele do zrobienia - trzymam kciuki, bo to co widzę prezentuje się pięknie! :)
    Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  8. Przykład, że i u nas można ładnie zrewitalizować dawne obiekty i nadać im nowy wygląd i funkcje. Bardzo to budujące, bo ostatnio widziałem wiele przykładów pokazujących wręcz odwrotne działania.
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  9. Idziesz, że tak powiem za ciosem - post po poście i b. dobrze!
    Podziwiam dokumentację Kolegów fotoreporterów. Dzięki niej widać zmiany!
    Do tekstu się nie przyczepię. Jest świetny-gratki!
    Mam nadzieję, że :"Król" i "August" doczekają się rewitalizacji.
    Pozdr.

    OdpowiedzUsuń
  10. Dwa unikaty - "Król" i "Wilhelm August" zbyt długo czekają...
    Kapitanie "podana" historia!
    Pozdrawiam -:)

    OdpowiedzUsuń
  11. Jak to dobrze, ze twierdza jest odbudowywana i zadbana! Cieszę się, bardzo pozytywna wiadomość.

    OdpowiedzUsuń
  12. Moje serce się raduje na wieści, że tak pięknie twierdza teraz wygląda, oby wystarczyło zapału na dalsze odbudowywanie. Świetnie przedstawiona historia!

    OdpowiedzUsuń
  13. Chcieć to móc!
    Twierdza wygląda rewelacyjnie!

    OdpowiedzUsuń
  14. Takie pozytywne wieści mnie cieszą. Po tym smutnym poście o kostrzyńskiej starówce urosły mi skrzydła :)
    Piękne miejsce! Brawka!
    Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  15. Oj dużo starsza jest niż Breslau :) Naszej to chyba nigdy nie zrewitalizują :(
    Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dużo starsza nie tylko od Festung Breslau, starsza od wszystkich twierdz - bo najstarsza w Polsce!
      Pozdr.

      Usuń
    2. Najstarsza w Polsce - tego nie wiedziałam.
      Pozdrawiam :)

      Usuń
  16. Pierwszorzędna dokumentacja + tekst.
    Cieszę się, że za sprawą wielkiej determinacji i przy pomocy jeszcze większych funduszy twierdza odzyskuje dawną świetność.


    OdpowiedzUsuń
  17. Super wycieczka. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  18. I ja cieszę się, że twierdza jest odbudowana.
    Świetna relacja.
    Pozdrawiam:)*

    OdpowiedzUsuń
  19. Super, że po dziesięcioleciach umocnienia odzyskują blask. Doskonałym finiszem i "kropką nad i" będzie odnowa ostatnich dwóch pereł architektury fortecznej "Króla" i "Wilhelma Augusta". Nic, tylko trzymać kciuki żeby się udało.
    Pozdrawiam -:)

    OdpowiedzUsuń
  20. Cześć wszystkim! Tutaj Adam . 9 lat temu pojechałem pierwszy i dotychczas jedyny raz na twierdzę i przy okazji na fort Gorgast. Tu i tam była ruina. Ściany fortu Gorgast trzymały się na słowo honoru. Twierdza prezentowała się nie lepiej.Wydaje mi się, że były już wtedy pierwsze plany na odbudowę z zastrzeżeniem, żeby nie było byle jak. Dotrzymano słowa.

    OdpowiedzUsuń
  21. Bardzo ciekawy artykuł i te zdjęcia -zestawienia bardzo interesujące!
    Zazdroszczę zwiedzania! :)
    Do miłego :)

    OdpowiedzUsuń
  22. Dobra wiadomość jest taka, że przynajmniej bastiony, bramy itp. są odrestaurowane. Kostrzyn ma u mnie wielki plus! Mam wiarę, że i wspomniane dwa unikaty również zostaną odnowione.

    Pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
  23. Zaprawdę :) Tak właśnie, oraz tak pięknie Twierdza Kostrzyn obecnie wygląda!
    :)

    OdpowiedzUsuń
  24. Dzięki tym kolażom widać co do joty zmiany :)
    W sierpniu tam będziemy.
    Pozdrawiamy :)

    OdpowiedzUsuń
  25. Piękny fotoreportaż serdecznie pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  26. Mnie zainteresowało takie coś, co jest umieszczone na narożniku murów, nad wodą. Owalne czy okrągłe może. Co to może być? Chociaż takie mury są częścią naszej historii, to nie jest to to co tygrysy lubią najbardziej.
    Pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To jest pewnego rodzaju przyczółek.
      Pozdr.

      Usuń
    2. Ozonko,

      Na rycinie Twierdzy z 1650 roku, zamieszczonej w książce Dominiki Piotrowskiej" Renesansowy zamek w Kostrzynie nad Odrą" wygląda to jak wieżyczka z daszkiem (niewysoka basteja(?)) ...z czasem zapewne zniknął "daszek" i pozostało tylko to co widać. Być może [...] ma rację pisząc "pewnego rodzaju przyczółek", bo rzeczywiście patrząc z góry ma kształt trójkąta. Jeśli przyjmiemy wersję [...] to znaczy, że zachowany element wzmacniał mur od strony rzeki Odry, być może także pełnił funkcję obronną, być może dekoracyjną...W dostępnych mi źródłach - a jest ich niemało - nie znalazłam nic na interesujący Cię temat...

      Usuń
    3. Mam rację

      " przyczółek na narożniku bastionu posiadał emblemat ZSRR. Należy sprawdzić stan techniczny
      przyczółka, wzmocnić konstrukcję zgodnie z zaleceniami konstruktora. Rozpatrzyć jego pełną lub
      częściową rekonstrukcję. Należałoby wówczas odtworzyć tynk i boniowania, według starych
      fotografii. Usunąć element żelbetowy po obelisku." --źródło "Badania i program prac konserwatorskich"

      Meg, też masz rację, przyczółek nie tylko pełnił role obronną również wzmacniał mur. Nie wiem czy był do dekoracji. Może i był. Włoscy budowniczowie dbali o szczegóły. Nie tylko musiało być praktycznie ale również gustownie.
      Pozdr.

      Usuń
    4. Na marginesie - dawno zainteresował mnie ten fragment "Króla" o którym rozmawiamy. Przeszukałem co mogłem i co miałem aż do dnia kiedy wpadł mi w ręce wymieniony przeze mnie program prac konserwatorskich.
      Pozdr.

      Usuń
    5. ...i tak za sprawą programu prac konserwatorskich wszystko stało się jasne :) , wielkie dzięki [...] !
      :)

      Usuń
    6. Nie ma za co.
      Pozdr.

      Usuń
    7. Przypuszczalnie wieki temu na przyczółku stało działo. Wydaje się to logiczne. Pozdrawiam!

      Usuń
    8. Czasem dobrze być ciekawską :))) Dziękuję wszystkim za wyjaśnienia.
      Pozdrawiam:)

      Usuń
    9. Coś muszę dodać. Podobne przyczółki czy czym by to nie było, widziałam w wielu miejscach Europy, które zwiedzałam. Prawie na wszystkich murach obronnych. Czyli, było to niezbędne w tamtych czasach. Napisałam "prawie", bo pewności 100% nie mam.
      :)))

      Usuń
  27. W miejscu dzisiejszego Kostrzyna pierwszy gród obronny zbudował Mieszko I, co potwierdzają również niemieccy badacze. Później powstała tu twierdza zbudowana przez margrabiego Jana. Pisze o tym Andrzej Toczewski.

    OdpowiedzUsuń
  28. Trudno, nie można - na razie - odnowić wszystkiego, fragment się udało. Na dodatek pięknie :)

    OdpowiedzUsuń
  29. Pięknie" dziś", "wczoraj" okropnie, natomiast"przedwczoraj" ( poszukałam w Google) wspaniale! Aż żal, że nie można powrócić do stanu z "przedwczoraj"...Ważne jednak, że zabytkowa Twierdza odżywa, i że pięknieje!

    OdpowiedzUsuń
  30. Bardzo ciekawy materiał. Podziwiamy z mężem rozmach prac i efekty i dziękujemy za czas poświęcony na przygotowanie tak ciekawego materiału!.

    OdpowiedzUsuń

  31. Bardzo tam ładnie i chwała tym, którzy chcieli się zająć odrestaurowaniem twierdzy. Mam nadzieję, że wandale omijają ją z daleka ...

    OdpowiedzUsuń
  32. Mnie sie tam bardziej podobalo kiedy nic nie bylo odnowione.

    OdpowiedzUsuń
  33. "Dawniej" przypadło mi do gustu. Ciekawy materiał i brawa dla fotografów za dokumentację. Pozdrawiam miło :)

    OdpowiedzUsuń
  34. Znakomity tekst + zestawy zdjęć.

    OdpowiedzUsuń